Για την εκλογή δημοτικών συμβούλων, ο εκλογέας μπορεί να εκφράσει την προτίμησή του υπέρ ενός (1) ή δύο (2) ή τριών (3) υποψηφίων. Εφόσον ο συνολικός αριθμός μελών του δημοτικού συμβουλίου είναι μεγαλύτερος ή ίσος των είκοσι ένα (21) ο εκλογέας μπορεί να εκφράσει την προτίμησή του και υπέρ έως και τεσσάρων (4) υποψηφίων.
Ως εκλογική περιφέρεια για την ανάδειξη των μελών των δημοτικών συμβουλίων ορίζεται η δημοτική ενότητα. Ο αριθμός των δημοτικών συμβούλων κάθε εκλογικής περιφέρειας ορίζεται με απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών με βάση το μόνιμο πληθυσμό, όπως εμφανίζεται στους επίσημους πίνακες των αποτελεσμάτων της τελευταίας απογραφής πληθυσμού, που έχουν κυρωθεί και δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
Κοινότητες έως 500 κατοίκους:
Σε Δημοτικές Κοινότητες με πληθυσμό έως και 500 κατοίκους, θα εκλέγεται ένας Εκπρόσωπος της Δημοτικής Κοινότητας από ενιαία λίστα υποψηφίων (εκτός Συνδυασμών). Η λίστα αυτή («Ενιαία λίστα Υποψηφίων Εκπροσώπων Δημοτικής Κοινότητας») θα βρίσκεται στο κάτω μέρος όλων των ψηφοδελτίων των Συνδυασμών που συμμετέχουν στις δημοτικές εκλογές.
Στις δημοτικές κοινότητες με πληθυσμό έως και 500 κατοίκους, εκπρόσωπος της κοινότητας εκλέγεται εκείνος που θα συγκεντρώσει τους περισσότερους σταυρούς προτίμησης. Οι υπόλοιποι, κατά τη σειρά των σταυρών που έλαβαν, λογίζονται ως αναπληρωματικοί.
Για την εκλογή εκπροσώπων δημοτικής κοινότητας με πληθυσμό έως και 500 κατοίκους, ο εκλογέας μπορεί να εκφράσει την προτίμησή του υπέρ ενός (1) υποψηφίου.
*** π.χ. Κοινότητες έως 500 κατοίκους στην Δημοτική Ενότητα Λεβιδίου (με βάση την απογραφή 2011): Βλαχέρνα, Δάρα, Παλαιόπυργος, Άγαλι, Χωτούσσα, Κώμη, Παναγίτσα, Καρδαράς, Ορχομενός. Διαπιστώνουμε πως η Βλαχέρνα και το Δάρα θα έχουν πλέον έναν εκπρόσωπο Δημοτικής Κοινότητας και όχι πενταμελές Κοινοτικό συμβούλιο.
Κοινότητες από 501 κατοίκους και άνω:
Δημοτικές Κοινότητες με πληθυσμό μεγαλύτερο ή ίσο των πεντακοσίων ενός κατοίκων (501) θα διοικούνται από τον Πρόεδρο της Δημοτικής Κοινότητας και το Συμβούλιο Δημοτικής Κοινότητας, που θα αποτελείται:
- Από 3 μέλη σε δημοτικές κοινότητες με πληθυσμό από 501 έως 3.000 κατοίκους.
- Από 5 μέλη σε δημοτικές κοινότητες με πληθυσμό από 3.001 έως 15.000 κατοίκους.
- Από 7 μέλη σε δημοτικές κοινότητες με πληθυσμό από 15.001 έως 50.000 κατοίκους.
- Από 9 μέλη σε δημοτικές κοινότητες με πληθυσμό από 50.001 και άνω κατοίκους.
Δεν θα εκλέγονται συμβούλια δημοτικής κοινότητας στις κοινότητες που αποτελούν τις έδρες των δήμων (π.χ. για τον Δήμο Τρίπολης, δεν θα έχει συμβούλιο η δημοτική κοινότητα Τρίπολης).
Η εκλογή των συμβουλίων Δημοτικής Κοινότητας με πληθυσμό μεγαλύτερο των 500 κατοίκων γίνεται κατά συνδυασμούς. Σε Δημοτικές Κοινότητες με πληθυσμό άνω των 500 κατοίκων, ο επιτυχών Συνδυασμός λαμβάνει τα 3/5 του Συμβουλίου της Δημοτικής Κοινότητας.
Για την εκλογή συμβουλίων δημοτικής κοινότητας με πληθυσμό μεγαλύτερο των 500 κατοίκων, ο εκλογέας μπορεί να εκφράσει την προτίμησή του υπέρ ενός (1) ή δύο (2) υποψηφίων συμβούλων δημοτικής κοινότητας.
*** π.χ. Κοινότητες άνω των 500 κατοίκων στην Δημοτική Ενότητα Λεβιδίου (με βάση την απογραφή 2011): Λεβίδι, Κανδήλα. Διαπιστώνουμε πως το Λεβίδι και η Κανδήλα θα έχουν πλέον τριμελές συμβούλιο και όχι πενταμελές.
Κάθε συνδυασμός θα περιλαμβάνει:
α) Τον υποψήφιο δήμαρχο.
β) Τους υποψήφιους δημοτικούς συμβούλους ανά εκλογική περιφέρεια.
γ) Τους υποψήφιους συμβούλους δημοτικής κοινότητας (άνω των 500 κατοίκων).
Ο αριθμός των υποψήφιων δημοτικών συμβούλων πρέπει να είναι ίσος τουλάχιστον με τον αριθμό των εδρών κάθε εκλογικής περιφέρειας με δυνατότητα προσαύξησης έως και εκατό είκοσι τοις εκατό (120%).
Ο αριθμός των υποψήφιων συμβούλων κάθε δημοτικής κοινότητας (άνω των 500 κατοίκων) πρέπει να είναι ίσος τουλάχιστον με τον αριθμό των εδρών κάθε κοινότητας με δυνατότητα προσαύξησης έως και διακόσια τοις εκατό (200%).
Ο αριθμός των υποψήφιων δημοτικών συμβούλων από κάθε φύλο ανέρχεται σε ποσοστό τριάντα τρία τοις εκατό (33%), τουλάχιστον, του συνολικού αριθμού των υποψηφίων του οικείου συνδυασμού, συμπεριλαμβανομένου του υποψηφίου δημάρχου και των συμβούλων δημοτικής κοινότητας (άνω των 500 κατοίκων).
Η εκλογή εκπροσώπων των δημοτικών κοινοτήτων με μόνιμο πληθυσμό έως και 500 κατοίκους γίνεται με ενιαίο ψηφοδέλτιο όλων των μεμονωμένων υποψηφίων, το οποίο αποτελεί επί ποινή ακυρότητας τμήμα των ψηφοδελτίων των συνδυασμών.
Τα νέα περιφερειακά συμβούλια:
Βασικά όργανα της περιφέρειας θα παραμείνουν το Περιφερειακό Συμβούλιο, η Εκτελεστική Επιτροπή, η Οικονομική Επιτροπή, οι επιτροπές του άρθρου 164 του ν.3852/2010. Το περιφερειακό συμβούλιο θα αποτελείται από:
- Τριάντα ένα (31) μέλη σε περιφέρειες με πληθυσμό έως 300.000 κατοίκους.
- Σαράντα ένα (41) μέλη σε περιφέρειες με πληθυσμό από 300.001 έως 800.000 κατοίκους.
- Πενήντα ένα μέλη (51) σε περιφέρειες άνω των 800.000 κατοίκων.
Κάθε συνδυασμός περιλαμβάνει: α) έναν υποψήφιο περιφερειάρχη και β) υποψήφιους περιφερειακούς συμβούλους ανά εκλογική περιφέρεια.
Ο τρόπος κατανομής των εδρών:
Ο Συνδυασμός του νικητή των εκλογών (είτε στον α’ είτε στον β’ γύρο) καταλαμβάνει κατά κανόνα τα 3/5 των εδρών του Δημοτικού ή Περιφερειακού Συμβουλίου. Εξαίρεση: Αν εκλεγεί στον α’ γύρο με ποσοστό μεγαλύτερο του 60%, οπότε και οι έδρες κατανέμονται αναλογικά.
Οι υπόλοιπες έδρες κατανέμονται αναλογικά μεταξύ των λοιπών Συνδυασμών, με βάση τα ποσοστά του α’ γύρου εφόσον έχουν λάβει ποσοστό τουλάχιστον 3%.
*** π.χ. στο Δήμο Τρίπολης, με βάση τις δημοτικές εκλογές του 2019 (έγκυρα ψηφοδέλτια πρώτης Κυριακής), το 3% θα είναι σε ψήφους 860 περίπου.
Ακόμη:
Υποβολή υποψηφιοτήτων έως 30 Ιουνίου σε ηλεκτρονική πλατφόρμα που θα χρησιμοποιηθεί και στις εθνικές εκλογές και θεσμοθετήθηκε με τον νόμο 4648/2019, χρήση ηλεκτρονικού παραβόλου, ώστε να υπάρχει πλήρης έλεγχος των εκλογικών δαπανών και να είναι εγκαίρως στο εκλογικό σώμα γνωστοί οι υποψήφιοι.
H επόμενη θητεία των Αρχών της τοπικής αυτοδιοίκησης θα αρχίσει την 1η Ιανουαρίου 2024 και θα ολοκληρωθεί 31η Δεκεμβρίου 2029. Οι εκλογές τοπικής αυτοδιοίκησης θα διεξαχθούν 13 και 20 Οκτωβρίου 2023.
Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Εσωτερικών, μπορεί να καθορίζεται ημερήσια αποζημίωση στα μέλη των εφορευτικών επιτροπών.
***Όλα τα παραπάνω περιλαμβάνονται στο σχέδιο νόμου, που κατατέθηκε στη Βουλή για ψήφιση. Έως την ψήφιση και την δημοσίευσή του σε ΦΕΚ, πιθανόν να προκύψουν τροποποιήσεις.
