Σαν σήμερα: 25 Μάρτη στα 1943

Τότε που ο λαός ήξερε καλύτερα τι σημαίνει 25 Μάρτη.

Τότε που η φλόγα της  λευτεριάς σιγόκαιγε στις καρδιές των παλικαριών.

Τότε που ο μαθητής φόραγε τη μισοκιτρινισμένη φουστανέλα και ένοιωθε κομμάτι του 21, συνέχεια του λευτερωτή  Κολοτοτρώνη, εκφραστής της ελπίδας, υπόσχεση για το μέλλον.

Βλαχέρνα, 25 Μάρτη του 1943. Μέρες πικρής σκλαβιάς, που όλα “τά’σκιαζε η φοβέρα και τα πλάκωνε η σκλαβιά”. Μέρες φτώχειας και δυστυχίας, μα με έναν αέρα πατριωτικής έπαρσης που πλημμύριζε τις καρδιές των πρωτοπόρων νέων της εποχής. Ο πάντα μπροστάρης νεοδιόριστος δάσκαλος Γιάννης Β. Πανούσης πρωτοστάτησε στη διοργάνωση της εθνικής γιορτής στο χωριό με φουστανελοφόρους νέους και νέες του χωριού.

Η φουστανέλα, το φέσι, το σελάχι, η φέρμελη, οι κάλτσες, οι γονατάρες και τα τσαρούχια με τις φούντες, το πουκάμισο με τ΄ ανοιχτά μανίκια, μαζί με τη λεβεντιά, τη ζωντάνια και το φλογερό παλμό των νέων, έδιναν τον τόνο και το χρώμα της γιορτής.

 Η Βλαχέρνα ενωμένη κι αρματωμένη με ατσαλένια πίστη, ξεκινάει το χορό της λευτεριάς από το προαύλιο της εκκλησίας. Το πρόγραμμα της γιορτής έγινε προσεκτικά, γιατί στο Λεβίδι είχε στρατοπεδεύσει Ιταλικός στρατός.

Αφού έγινε η λειτουργία στην εκκλησία του Αγιο-Θανάση από τον αείμνηστο παπα-Σταμάτη, οι Βλαχερναίοι συγκεντρώθηκαν στο προαύλιο, στις αυλές και τα μπαλκόνια των γύρω σπιτιών, στις μάντρες και τα πέτρινα τουράτσια. Ο Γιάννης Πανούσης κι ο Αριστείδης Δ. Ρούνης (Αλβανομάχος κι ανάπηρος λοχίας) ανέβηκαν στο ηρώο των πεσόντων, δείγμα ότι πέταγαν στα σύννεφα από χαρά και ενθουσιασμό, λεβεντόπαιδα, παλικάρια που βάσταγε η καρδιά τους. Ο Αριστείδης βαστούσε δάφνινο στεφάνι, το οποίο κατέθεσαν στο μνημείο πεσόντων. Ο Γιάννης μίλησε στο συγκεντρωμένο πλήθος για την επανάσταση του 1821. Παρομοίασε το χθες με το σήμερα, για την επανάσταση που είχε αρχίσει κατά των Γερμανο-Ιταλών και Βουλγάρων και έδινε αναφορά και υπόσχεση πως ήρθε η ώρα που πρέπει να αποδείξουν  πως είναι αντάξιοι των προγόνων. Προσκλητήριο με φωνή φωτιάς για αγώνα και νίκη, πυροδότησε το φυτίλι της έκρηξης. Ξέσπασαν κραυγές: “Ζήτω η λευτεριά!  Ζήτω ο αγώνας!”. Η φλογερή εμφάνιση με τις έντονες φωνές και τα χειροκροτήματα ξεσηκώνουν τις καρδιές του λαού κατά του τυράννου. Απήγγειλε κομμάτια από το ποίημα “Το Ελληνόπουλο”, παραστατικά, κοιτάζοντας προς το ηρωικό κάστρο Μπεζενίκος. Το ακροατήριο χειροκροτούσε ακατάπαυστα.

Το κορύφωμα της γιορτής ήταν ο χορός στη αυλή του Γ. Κουτσούγερα (Τσιτάγια) με τους παραδοσιακούς οργανοπαίχτες του χωριού Βασίλη Τσαρουχά (Ντρούλια) με πίπιζα, Βασίλη Δρακόπουλου (Λαμπίρη) με κλαρίνο και Γιάννη Σταυρόπουλο (Καλατζή) με νταούλι. Έπαιζαν τραγούδια της αντίστασης του 1821.  Οι φουστανελοφόροι με τις αμαλίες χόρευαν τους λεβέντικους δημοτικούς χορούς. Νιάτα παλλόμενα, παλληκάρια ατρόμητα, υψώνουν τη φωνή τους με το σύνθημα «ΛΕΥΤΕΡΙΑ Η ΘΑΝΑΤΟΣ», αψηφώντας τους κινδύνους από τους κατακτητές. Στιγμές ηρωικές, ζηλευτές, που μένουν για πάντα στη μνήμη όσων τις έζησαν.

* Από το βιβλίο “Ο δάσκαλος Γιάννης Β. Πανούσης” του Θανάση Πανούση.

Επιμέλεια: Γιώργης  Ι. Καρούντζος