Στις 6 Οκτώβρη 1944, δύο λόχοι (5ος και 7ος) του 16ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ (2ο τάγμα) με επικεφαλής τους Κολοκοτρώνη (Κώστας Κολίντζας- έφεδρος ανθυπολοχαγός από την Αρκαδία) και Μαρίνο Μαρινέλη (διοικητής και καπετάνιος αντίστοιχα) καταλαμβάνουν θέσεις ενέδρας στο χωριό Σταυρός της Βέροιας αναμένοντας την άφιξη γερμανικής φάλαγγας. Οι Γερμανοί είχαν κατεύθυνση για Θεσσαλονίκη. Η ενέδρα στήθηκε εκατέρωθεν του δρόμου, ενώ στο καμπαναριό είχε στηθεί το βαρύ πολυβόλο της διλοχίας. Η μάχη σκληρή, πολύνεκρη. Η άφιξη ισχυρής γερμανικής δύναμης ανάγκασε τον Κολοκοτρώνη να διατάξει σύμπτυξη των δυνάμεων ώστε αυτά να μην περικυκλωθούν. Κάποια στιγμή γαζώθηκε στην κοιλιά από οπλοπολυβόλο. Το τμήμα οπισθοφυλακής του ΕΛΑΣ παρέλαβε τον ημιθανή διοικητή και τους τραυματίες.
Να σημειώσουμε ότι σύμφωνα με τον Κικίτσα (10η μεραρχία του ΕΛΑΣ) οι απώλειες των Γερμανών ανήλθαν σε 80 νεκρούς και πολλούς τραυματίες. 24 αυτοκίνητα καταστράφηκαν ολοσχερώς. Από την πλευρά του ΕΛΑΣ είχαμε τιμημένους νεκρούς: Κολίντζας Κώστας, Δημητριάδης Φίλιππος, Ελευθεριάδης Νίκος, Ιορδανίδης Ιορδάνης, Ιωακειμίδης Παύλος, Καρυπίδης Βασίλης, Μαρούσης Γιώργος, Μαχουρίδης Σωκράτης, Μπουρλάς Σολομων (εβραϊκής καταγωγής), Ορφανίδης Αναστάσιος, Σαββίδης Παύλος, Σιούδρας Απόστολος, Τόκας Δημήτρης, Τσιτιρίδης Δαμιανός, Κουγιουμτζιδης Αβραάμ.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει τα όσα αναφέρονται σε ημερολόγιο με θέμα: «ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ 2ου ΤΑΓΜΑΤΟΣ 16ου ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΛΑΣ ΒΕΡΜΙΟΥ: (Ο γράφων την Ιστορία: Περικλής Σελίδης (Διοβουνιώτης)/ Τηρήσαμε το συντακτικό και τη ροή του λόγου του γράφοντος, ενώ κάναμε τις απαραίτητες ορθογραφικές διορθώσεις διατηρώντας τις πιο χαρακτηριστικές ανορθογραφίες. Τα αποσιωπητικά εντός παρενθέσεως σημαίνουν ότι έχουν αφαιρεθεί επουσιώδεις λεπτομέρειες. Από emfilios.blogspot.gr/)
«Είχε πάει η ώρα 9-9.30 ίσως και δέκα ακούσαμε μια βοή, ερχόταν τα αυτοκίνητα. (…) Και αφού ήρθε η γερμανική φάλαγγα και μπήκε μέσα στο Σταυρό (…) σταμάτησε και ορισμένοι Γερμανοί κατέβαιναν να κατουρήσουν. Ενας Γερμανός όπως κατέβηκε και πήγε κοντά στον φράχτη να κατουρήσει θα κατουρούσε στο κεφάλι του αντάρτη και ο αντάρτης τράβηκε το κεφάλι του αλλά ο Γερμανός τον είδε με την κίνηση που έκανε και πήγε να τραβήξει το πιστόλι του να τον πυροβολήσει αλλά ο αντάρτης είχε το όπλο του έτοιμο και τον πυροβόλησε. Αυτό ήταν. Και άρχισε μια σκληρή μάχη, άλλος στο ένα μέτρο. (…) Οι Γερμανοί που ήταν στα αυτοκίνητα πηδούσαν κάτω για να πιάσουν θέσεις αλλά δεν προλάβαιναν και πέφτανε νεκροί.
Το βαρύ πολυβόλο που ήταν στο καμπαναριό επάνω και έβαζε από εκεί στα αυτοκίνητα και τα τέσσερα (4) πήραν φωτιά και γινόταν χαλασμός. (…)
Απέναντι είδε 3 Γερμανούς αξιωματικούς ο Κολοκοτρώνης και φώναξε στην ομάδα διοικήσεως ακολουθήστε με να τους πιάσουμε και πετάχτηκε απάνω στην άσφαλτο με το πιστόλι φωνάζοντας «ψηλά τα χέρια» και οι Γερμανοί τα σήκωσαν. Από αντίκρυ που ήταν ένας Γερμανός ξαπλωμένος με το μυδράλιο τον έριξε και τον πήρε η ριπή στην κοιλιά. (…) Για τον τραυματισμό του Κολοκοτρώνη το μάθαμε εμείς μετά την σύμπτυξη όταν φθάσαμε στην Φυτιά Βέροιας. Η Μάχη κράτησε περίπου μια ώρα και θα είχε παρά πολύ μεγάλη επιτυχία αν δεν ερχόταν ενίσχυση από την Χαλκηδόνα. (…) Βρήκανε το έδαφος ελεύθερο άρχισαν να μας χτυπούν απ’ τα πλάγια, στα νότια από το χωριό ευτυχώς που ήταν θυμωνιές από άχυρα που είχαν αλωνίσει ή πετάξει και πήρανε φωτιά από τα τουμ-τουμ τις σφαίρες και τα βλήματα που βάζανε και γέμισε ο τόπος από καπνό και μέσα από τον καπνό φύγαμε και δεν μας έβλεπαν οι Γερμανοί. (…)
Περάσαμε απάνω από την Βέροια και φθάσαμε στο χωριό Φυτιά εκεί μας ειδοποίησαν να πάμε στη Νάουσα διότι ο Κολοκοτρώνης ήταν πολύ βαριά και δεν είχε σωτηρία. Εκεί εγκατασταθήκαμε στα εργοστάσια του Λαναρά, εκεί δίπλα ήταν και το ιατρείο που είχαν τον Κολοκοτρώνη που μετά δύο ημέρες από τον τραυματισμό του πέθανε. Είχε χάσει ο ΕΛΑΣ έναν από τους καλύτερους καπεταναίους διότι όπου άκουγαν οι Παοτσήδες, Γερμανοί και Ιταλοί και Οχρανίταις «έρχεται ο Κολοκοτρώνης με το τάγμα του» το βάζανε στα πόδια. (…)
Την επόμενη ημέρα μετά την κηδεία του Κολοκοτρώνη που έγινε με μεγάλη επισημότητα με όλους τους καπεταναίους της 10ης Μεραρχίας μας φέρανε άλλον ταγματάρχη στη θέση του. (…) Μας μίλησε και ο καπετάν Μαρίνος που ήταν και πολιτικός του κόμματος και μας είπε από τώρα και στο εξής θα έχουμε σκληρές μάχες στον κάμπο και μέσα στις πόλεις οδομαχίες την ημέρα και όπως και άρχισαν μετά δύο ημέρες. Τότε βγήκε και ένα τραγούδι.
Εμπρός παιδιά όλοι μαζί για την Θεσσαλονίκη / να ιδούνε τ’ καθάρματα πως φέραμε τη Νίκη./ Ενας είναι μόνο ο σκοπός μας/ θάνατος στο φασισμό ένας ο σκοπός μας/ λευτεριά εις το λαό. / Φασίστες ενομίσανε πως βρήκαν ευκαιρία / να κάνουν την Ελλάδα μας όλο νεκροταφεία. / Ενας είναι (…) / Ζητούν εκδίκηση αυτοί που πέσανε για μας / Εμπρός Παιδιά μην κάθεστε ταχθείτε στον ΕΛΑΣ.»
ΠΗΓΕΣ:
Η συμβολή της Νάουσας στην Εθνική Αντίσταση/Σ. Αποστόλου
Η Εθνική Αντίσταση στο νομό Ημαθίας/Α.Χατζηκώστας(Δημοσιεύτηκε στην έντυπη “ΑΛΛΗ ΑΠΟΨΗ”)