Το δέντρο  του Αγιο-Νικόλα

Με αφορμή την χθεσινή εορτή του Αγιο-Νικόλα, ο Γιώργος Καρούντζος, συν/χος γραμματέας Βλαχέρνας και συνεργάτης του vlaxerna.gr, μας έστειλε από το αρχείο του:

Το δέντρο του Αγιο-Νικόλα, λέγανε, πως είναι ακριβώς στο κέντρο του Μοριά. Ήταν ένα αιωνόβιο θεόρατο δένδρο, δρυς, δίπλα στην εκκλησία του Αγιο-Νικόλα, σε χωράφι – βοσκότοπο ιδιοκτησίας των Κουτσουγεραίων. Κανείς όμως από τους Κουτσουγεραίους δεν έλεγε «το δέντρο μας». Όλοι τους, όπως και όλοι στο χωριό έλεγαν «το δέντρο του Αγιο- Νικόλα». Και όταν τελικά έπεσε, το ξύλο του το πούλησαν και έδωσαν το αντίστοιχο ποσό για τον καλλωπισμό του Ναού.

Το εκκλησάκι αυτό παλιότερα ήταν γνωστό και ως Κακονικόλας, μάλλον από το μεγάλο κακό που έγινε εκεί, στις μάχες των Ελλήνων αρματολών με τους Τούρκους κατακτητές στην περιοχή αυτή μέχρι τον κάμπο και τον Παλιόπυργο του Ντάρα. Οι Έλληνες ύστερα από προδοσία πιάστηκαν αιχμάλωτοι και σφαγιάστηκαν στην περιοχή του Αγιο-Νικόλα. Τις επόμενες ημέρες του πολέμου, που ζύγωσε ο κόσμος να μαζέψει τους σκοτωμένους, βρήκαν έναν Έλληνα δεμένο από τους Τούρκους στον κορμό του Δέντρου, που του είχαν φάει όλες τις σάρκες τα μελιγγόνια (παμφάγα μυρμήγκια), που ήταν στην κουφάλα του Δέντρου και απόμενε δεμένος ο σκελετός του. Προφανώς τον είχαν δέσει ζωντανό. Πιθανόν τα γεγονότα αυτά να έχουν σχέση με τον πόλεμο που έγινε στον Παλιόπυργο του Ντάρα το 1715, όπου έλαβε μέρος ο Μπότσικας, προπάππους του Κολοκοτρώνη.  Μέχρι το τέλος της ζωής του, το Δέντρο είχε στον κορμό του τη μεγάλη κουφάλα, όπου φώλιαζαν αμέτρητα τα μελιγγόνια και ανεβοκατέβαιναν  σαν δαιμονισμένα σ΄  ολόκληρο το Δέντρο, σαν να ήθελαν να μας μεταφέρουν σε κείνα τα φοβερά γεγονότα που διαδραματίστηκαν δίπλα τους.  Σώζεται και ένα λαϊκό τραγούδι για τούτα τα πολεμικά γεγονότα:

 Στου Ντάρα τον παλιόπυργο και το γ-κακο-Νικόλα

 πόλεμος εγινότανε και τελειωμό δεν είχε!

Και μια Αλονιστιώτισσα, αρχοντοθυγατέρα

στα μνήματα βουρλίζεται στον πύργο καταριέται!

(Προφανώς είχε χάσει τον άντρα της σε τούτο τον πόλεμο)

Εδώ δίπλα έθαψαν και τους σκοτωμένους Κουτσουγεραίους, όταν στα δύσκολα χρόνια της Γερμανικής κατοχής, αθώοι, σκοτώθηκαν από Γερμανικές σφαίρες. Το αιωνόβιο τούτο Δέντρο, που είχε ενταχθεί στον κατάλογο με τα μνημεία της φύσης, έπεσε στις 22 Σεπτεμβρίου 2012. Ο κεντρικός κορμός του είχε όλος κουφαλιάσει. Κράταγε μόνο περιμετρικά κάτω από τη φλούδα, ένας γύρος πάχους 2- 5 εκατοστών. Αρχικά έσπασε μια από τις γιγαντιαίες κλάρες του. Έχασε έτσι την ισορροπία του και αργά – αργά άνοιξε  και σωριάστηκε στη γη, γύρω από τον κορμό, και έπιασε  ένα στρέμμα τόπο. Μετρήσαμε με τη μεζούρα και βρήκαμε την περίμετρο του κορμού 6,45 μ., τη διάμετρο των πρώτων κλαδιών 1.30 μ.

Το δέντρο αυτό, όπως αναγράφεται στην εφημερίδα «Τα μαντάτα του Μπεζενίκου», προϋπήρχε της εκκλησίας του Αγιο-Νικόλα, που χτίστηκε από την εποχή που πέρασαν τα οστά του Αγίου Νικολάου από τη Μεσοποταμία προς τη Ρώμη. Η πομπή των καθολικών σταμάτησε κάτω από το Δέντρο και στον ίσκιο του έγινε λειτουργία. Για το λόγο αυτό χτίστηκε εκεί το εκκλησάκι.

Όπως  όμως προκύπτει από την βιβλιογραφία, ο Αγ. Νικόλαος εκοιμήθη και ετάφη στα Μύρα της Λυκίας. Τα οστά του μεταφέρθηκαν στο Μπάρι της Ιταλίας το έτος 1087 αλλά δια θαλάσσιας  οδού, (αναφέρεται  και η συγκεκριμένη πορεία). Η αποστολή αυτή σταμάτησε σε αρκετά παράλια του Μοριά, όπου και έχουν χτιστεί εκεί εκκλησίες στη μνήμη του Αγίου. (Μήπως λοιπόν η αποστολή που πέρασε από το σημείο αυτό ήταν προσκυνητές που συνάντησαν τα μεταφερόμενα οστά.)

Στα πρόσφατα χρόνια, ένα καλοκαιριάτικο μεσημέρι, κάτω από το δροσερό  ίσκιο του κλαριού στάλιζαν τα γιδοπρόβατα των Βλαχερναίων τσοπαναραίων της περιοχής. Ο Τσιτάγιας κρέμασε σ΄  ένα παρχάλι στον κορμό του δέντρου το ντουφέκι του, κι έκατσε δίπλα στον ίσκιο με τα τσοπανόπουλα. Ανοίξανε τα ταγάρια τους, φάγανε το ψωμί τους με το προσφάι τους και ξανακρεμάσανε τα ταγάρια τους στον κορμό δίπλα στο ντουφέκι και καθόσανε στον ίσκιο. Πάει ένα κακομαθημένο τραγί στο ταγάρι για το ψωμί, κι όπως το πασπάτευε, μπερδεύτηκε η λουρίδα του ντουφεκιού στα κέρατα του. Χουγιάξανε το τραγί οι τσοπάνηδες, και  ΄κείνο φεύγοντας παίρνει μαζί του και το δίκαννο που ήταν γεμάτο. Πρόγκηξε το τραγί, αναστάτωσε και το υπόλοιπο κοπάδι κι έγινε ο κακός χαμός. Το τραγί με το δίκαννο μπερδεμένο στα κέρατα του πήδαγε αφηνιασμένο ανάμεσα στα γίδια και τους τρομοκρατημένους τσοπάνηδες. Ο Τσιτάγιας είδε τον κίνδυνο από το γεμάτο δίκαννο που σερνόταν στο αγριεμένο ζώο κι άρχισε να φωνάζει στα τσοπανόπουλα: ΠΡΙΝΙΔΟΝ! ΠΡΙΝΙΔΟΝ! (να πέσουν κάτω).  ΜΠΑΜ, ΜΠΑΜ!!! Ακούνε τις ντουφεκιές… Σηκώνουν τα κεφάλια τους και βλέπουν ένα βετούλι να σπαρτσαράει…!!!