Η οικιστική, πληθυσμιακή και διοικητική ιστορία της γεωγραφικής περιοχής του Δήμου της Τρίπολης από τον 17ο έως τον 21ο αιώνα αποτέλεσε το αντικείμενο εργασίας που πραγματοποίησε το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών με τη συνδρομή του Ιδρύματος Μιχαήλ Ν. Στασινόπουλος-Βιοχάλκο.
Η έκταση που καταλαμβάνει ο σημερινός Δήμος της Τρίπολης ταυτίζεται σε μεγάλο βαθμό με το βενετικό τερριτόριο της Τριπολιτσάς, το ομώνυμο βιλαέτι των χρόνων της οθωμανικής κυριαρχίας, την επαρχία Τρίπολης την περίοδο της Ελληνικής Επανάστασης και την επαρχία Μαντινείας από την ίδρυση του ελληνικού κράτους και έπειτα. Στα όρια του σύγχρονου δήμου καταγράφονται σήμερα 105 οικισμοί και 5 μοναστήρια. Πρόκειται για έναν αριθμό ελαφρώς μεγαλύτερο από την αντίστοιχη καταγραφή που διαθέτουμε, για παράδειγμα από τα χρόνια της Ελληνικής Επανάστασης. Με το πέρασμα του χρόνου, οικισμοί που καταγράφονταν ξεχωριστά ενσωματώθηκαν στον αστικό ιστό της Τρίπολης, ορισμένοι νέοι δημιουργήθηκαν και άλλοι καταργήθηκαν με διοικητικές πράξεις ή εγκαταλείφθηκαν από τους κατοίκους τους. Γεγονός παραμένει, ότι στην περιοχή του Δήμου της Τρίπολης το οικιστικό πλέγμα παρουσιάζει αξιοσημείωτη αντοχή για το διάστημα των τελευταίων τεσσάρων αιώνων.
Οι ερευνητικοί άξονες του έργου υπήρξαν:
-η χαρτογραφική αποτύπωση του συνόλου των οικισμών που καταγράφονται στις πηγές.
-η αποτύπωση της οικιστικής συγκρότησης και εξέλιξης της περιοχής.
-η αποτύπωση των πληθυσμιακών μεταβολών που πραγματοποιήθηκαν.
-η ανάδειξη ιστορικών περιγραφών-αφηγήσεων για τους οικισμούς ή για ειδικότερα θέματα που σχετίζονται με αυτούς.
Απαραίτητη μεθοδολογική προϋπόθεση για την υλοποίηση του έργου αποτέλεσε η ταύτιση και χαρτογράφηση του συνόλου των οικισμών της περιοχής. Στην κατεύθυνση αυτή αξιοποιήθηκαν προγενέστερες έρευνες που έχουν πραγματοποιηθεί στο Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, όπως η βάση δεδομένων «Μετονομασίες Οικισμών της Ελλάδας 19ος – 21ος αιώνας», και η ψηφιακή εφαρμογή «Το οικιστικό πλέγμα της Πελοποννήσου στα χρόνια της Επανάστασης».
Η υλοποίηση των ερευνητικών αξόνων επιτεύχθηκε μετά από συστηματική επεξεργασία πληθώρας ιστορικών πηγών: καταμετρήσεις και απογραφές πληθυσμού πριν και μετά την ίδρυση του ελληνικού κράτους αντίστοιχα, αφηγηματικές πηγές, τοπικές εφημερίδες και τέλος πηγές γεωγραφικών και χωρικών δεδομένων.
και δείτε την εξαιρετική εργασία και τα συμπεράσματά της.
Βλαχέρνα Αρκαδίας:
Διοικητική Υπαγωγή:
Προστατιστικές μαρτυρίες για τον πληθυσμό:
| Χρονολογία Καταγραφής | Όνομα στην Πηγή | Αριθμός Οικογενειών | Συνολικός Πληθυσμός | Πηγή |
|---|---|---|---|---|
| 1460-1463 | Bejenik | 49 | Liakopoulos, Early Ottoman Peloponnese, 253-255 | |
| 1583 | Bezeniki | 109 | Balta, Population, 178-180 | |
| 1700 | Besegnicò | 18 | 70 | Παναγιωτόπουλος, Πληθυσμός, 243-244 |
| 1716 | Bezenik | 23 | Balta, Population, 183-185 | |
| 1828 | Mπεζενίκο (επάνω και κάτω, ή αλλιώς παλαιό και νέο) | 26 | 74 | ΓΑΚ, Βλαχογιάννη Γ’ / Ρήγα Παλαμήδη 1/1 |
| 1828-1830 | Μπεζενίκο | 25 | 108 | Αρχείον Καποδίστρια, 125-127 |
| ca.1830 | Bézéniko | 26 | 117 | Bory, Expedition, 92-93 |
| 1844 | Μπεζενίκος | 215 | Σταματάκης, Πίναξ Χωρογραφικός, 67-70 | |
| 1851 | Μπεζενίκος | 39 | 242 | Ραγκαβής, Ελληνικά, β΄, 712-718 |
