ΤΟ ΚΑΣΤΡΟ ΜΠΕΖΕΝΙΚΟΥ

Το κάστρο του Μπεζενίκου βρίσκεται σε υψόμετρο 1150μέτρα και αποτελεί το σημείο αναφοράς του χωριού μας. Στο κάστρο αυτό, οι Έλληνες αντιστάθηκαν ισχυρά κατά του Μωάμεθ Β΄ (1458) και το ανάγκασαν να υποχωρήσει.

Τείχη Κάστρου Μπεζενίκου

(Απόσπασμα από το βιβλίο ΤΟ ΚΑΣΤΡΟ ΜΠΕΖΕΝΙΚΟΣ-ΕΠΟΣ,

του Γεωργίου Αντ. Καραχάλιου-1975)

Πολλά τα Κάστρα του Μοριά, κι από τα Κάστρα ένα,
Εδώ στα Αρκαδικά Βουνά, το Κάστρο Μπεζενίκος.
Μπραίμης δεν το πάτησε. Ούτε κι ο Μουχαμέτης.
Ούτε και ο Αλάριχος, στα αλαργινά τα χρόνια,
τότε που το Ρωμαικό το κράτος διαμοιράστη,
από το Θεοδόσιο, σε Ανατολή και Δύση.
Και η πατρίδα πάλαιψε, με γίγαντες μεγάλους,
να κρατηθεί το γένος μας, στις τόσες καταιγίδες.
Σε τούτο το Κάστρο, η λευτεριά, παλάτι έχει δικό της.
Αητός μοιάζει περήφανος θεοθεμελιωμένος,
σε ελατοσκέπαστες πλαγιές, στο όρος του Μαινάλου.
Αστράφτει χίλια χρώματα. Μαργαριτάρι μοιάζει.
Χαρά μεγάλη στους αητούς, που από ψηλά αγναντεύουν,
γκίζοντας τις φτερούγες τους, στα ακρόβραχα του Κάστρου,
χαίρονται της ελευθεριάς το φως και τον αέρα.
Κι ο νους τους στις αητοφωλιές, στις τιμημένες τάπιες.
Που τις κρατήσαν σταυραετοί και γίγαντες τις θρέψαν,
παίρνουνε δύναμη, πνοή στους ουρανούς πετάνε.
Χαρά σε αυτόν, που σαν αητός, ζυγιάζεται ο νους του,
και πάει σε χρόνια αλαργινά, διδάγματα να πάρη
να ζη την ιστορία τους, εκείνων που διαβήκαν,
σε αυτό το Κάστρο το ψηλό. Και τον ανασασμό του,
μέσα από την ψυχή του, νάχη φως, δύναμη να του δίνη,
σε κάθε μπόρα δυνατή, ποτέ να μη λυγίζη.
Αυτό το Κάστρο, αν θα ανέβης, να περπατήσεις πρέπει,
με αυτοπεποίθηση τρανή. Δέος και ευγνωμοσύνη,
γιατί έσωσε πολλές ψυχές. Σαν κλώσσα τα πουλιά της.
Και σαν αητός την έννοια του, κοντά στα αητόπουλά του.
Σαν τον καλό ταξιδευτή, οπούρθε κι αν αράξη,
στο τόπο που γεννήθηκε, αραξοβόλι, ο νους του.
Σε αυτό το Κάστρο αν θα ανεβής, στου λογισμού σου τα άνθη,
θα ακούς τους βράχους να μιλάν. Απλόχωρη η ψυχή σου
θα ζη, με την ανάσταση του γένους, των Ελλήνων.

ΜΟΝΗ ΑΓΙΑΣ ΕΛΕΟΥΣΑΣ

(Απόσπασμα από το βιβλίο «Η ΒΛΑΧΕΡΝΑ»

του Δημ. Π. Λολώνη-1992)

Το μοναστήρι αυτό είναι τρυπωμένο μέσα σε ένα κοίλωμα του πελώριου μολυβδοχυμένου βράχου του Κάστρου του Μπεζενίκου. Λέγεται ότι κτίσθηκε επί αυτοκράτορα του Βυζαντίου Ανδρόνικου του Παλαιολόγου το 1300 μ.Χ. (14ος μ.Χ. αιώνας), χωρίς να είναι τίποτα εξακριβωμένο.
Κρυμμένη και περικυκλωμένη από τα εκτεταμένα δάση των οροσειρών του Μαινάλου, η Μονή της Παναγίας της Ελεούσας εχρησίμευσε σαν καταφύγιο, αλλά και σαν ορμητήριο στα χρόνια της ελληνικής επαναστάσεως του Εικοσιένα.
Σαράντα πέντε λεπτά πορεία πρέπει να κάνει κανείς για να φθάσει από το δημόσιο δρόμο στο Μοναστήρι. Ο δρόμος είναι ανηφορικός και η κλήση του εδάφους μεγαλώνει πολύ από το τέρμα του χωριού. Για αυτό και από εκεί και πάνω, για να περιορισθεί ο ανήφορος, ο δρόμος έχει πολλές στροφές, προχωρεί δε μέχρι της Αράπισσας το ρέμα και μετά στρίβει αριστερά και περνάει μέσα από το δασύλλιο των πεύκων και στη συνέχεια το δάσος των ελάτων και των πρίνων, τα οποία καλύπτουν όλη την πλαγιά μέχρι το Μοναστήρι. Το έτος 1980 διανοίχθηκε δρόμος που περνάει από την βόρεια πλευρά της πλαγιάς του Κάστρου, μέσα από τα έλατα, φθάνει στην πλάκα κάτω από την μεγάλη Σπηλιά και συνεχίζει μέχρι τον Αγιάννη, κοντά στο Μοναστήρι. Έτσι, μπορεί κανείς με ευχέρεια πλέον να πάει με αυτοκίνητο εκεί.

ΚΛΟΠΗ ΙΕΡΩΝ ΚΕΙΜΗΛΙΩΝ ΑΠΟ ΤΟ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙ

Το γεγονός, όμως της κλοπής ιερών κειμηλίων από το μοναστήρι (31-07-1980) αναστάτωσε και ελύπησε πολύ του Βλαχερναίους και τους κατοίκους της γύρω περιοχής. Τα ιερά κειμήλια που εκλάπησαν ήσαν:
Η εικόνα της Παναγίας
Το Ιερό Ευαγγέλιο
Το Άγιο Ποτήριο
Δύο άλλες εικόνες
Φύλλα του Ιερού Ευαγγελίου βρέθηκαν σκόρπια στο χώρο του Μοναστηριού.
Γραπτές μαρτυρίες για την λειτουργία της Μονής έχουμε από το 1828 και μετά, δηλαδή από τότε που εγκαταστάθηκαν σε αυτή δύο μοναχοί ο Παρθένιος ιερομόναχος και ο Διονύσιος μοναχός και οι δύο από το Λεβίδι.
Η Μονή καταργήθηκε με το υπ΄ αριθμόν 4/16-12-1834 Βασιλικό Δ/γμα, επειδή είχε λίγους μοναχούς (κάτω των πέντε).
Με υπουργική απόφαση (ΦΕΚ 482/Β/1-7-1993) η Μονή χαρακτηρίστηκε ως διατηρητέο ιστορικό μνημείο με ζώνη προστασίας 100μ. γύρω της. Περιλαμβάνει δηλαδή και το Κάστρο του Μπεζενίκου και τον πρώτο Μπεζενίκο.

ΤΟ ΚΡΥΦΟ ΣΧΟΛΕΙΟ

Δίπλα στην δεξαμενή του Μοναστηριού τα τελευταία χρόνια (1975) ανακαλύφθηκε μια τρύπα, που προχωράει οριζόντια προς το Ναό σε βάθος 7,5 μέτρων με πλάτος 2,5 μέτρων και ύψος 1,20 μέτρα. Η τρύπα αυτή είναι τεχνητή και ο θόλος της είναι κτισμένες με πέτρες. Λέγεται δε ότι επικοινωνούσε με την τρύπα του Ιερού.
Κάτω από τα κελιά υπάρχει υπόγειος χώρος 3Χ3μ. και ύψος 1,50μ.
Ο χώρος αυτός, που είναι κοντά στις πολεμίστρες, προχωρούσε προς το χώρο της δεξαμενής και ασφαλώς θα επικοινωνούσε με την παραπάνω τρύπα, η οποία πρέπει να ήταν το καταφύγιο του Κρυφού Σχολειού, που ελειτουργούσε στο υπόγειο του Μοναστηριού.
Μέσα λοιπόν σε αυτόν τον χώρο τα χρόνια της τούρκικης σκλαβιάς, με το τρεμάμενο φως του καντηλιού ο παπάς – ο δάσκαλος εμάθαινε τα ελληνόπουλα γράμματα κι ενδυνάμωνε την ιδέα της ανάστασης του Γένους. Στις δύσκολες δε ώρες κατάφευγαν για ασφάλεια στο καταφύγιο.

ΤΟ ΜΝΗΜΕΙΟ ΤΟΥ ΑΛΕΞΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ Ή ΛΕΒΙΔΙΩΤΗ
(ΚΑΠΕΤΑΝ ΑΛΕΞΗ)
(Απόσπασμα από το βιβλίο
«Η ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΜΑΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ» του Δημητρίου Π. Λολώνη-2000)

Πριν φθάσουμε στην Ι. Μ. Παναγίας της Ελεούσας, θα συναντήσουμε το Μνημείο του Αλεξίου Νικολάου (Καπετάν Αλέξη). Είναι κτισμένο με ντόπια πέτρα και στην κορυφή του φέρει μαρμάρινη άσβεστη φλόγα.
Στην εντοιχισμένη στην πρόσοψή του μαρμάρινη πλάκα διαβάζουμε:

«Ενθάδε κείται ΑΛΕΞΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΥ (ΚΑΠΕΤΑΝ ΑΛΕΞΗΣ),
Στρατηγός,
Ηρωικώς πεσών την 15η Νοεμβρίου 1826 εις τον υπέρ της
ελευθερίας αγώνα των ελλήνων κατά των τούρκων»

Τα αποκαλυπτήρια του Μνημείου έγιναν στις 15 Αυγούστου 1996.